Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa był w ubiegłym wieku największym wydziałem w strukturach olsztyńskiej uczelni rolniczej. Korzenie wydziału sięgają odległych miast - Cieszyna i Łodzi, w których do maja 1950 r. działały dwie duże uczelnie: Państwowa Wyższa Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego (PWSGW) w Cieszynie i Wyższa Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego (WSGW) w Łodzi. Na mocy rozporządzenia Rady Ministrów zostaje powołana z dniem 31 maja 1950 r. Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie, którą tworzą dwie ww. uczelnie, wnosząc cały swój majątek ruchomy, kadry, trzy roczniki studentów oraz wieloletnie tradycje. Olsztyn wnosi bazę w postaci budynków poszpitalnych w Kortowie (w większości spalonych i zdewastowanych w wyniku działań wojennych).

Rozporządzeniem Ministra Szkół Wyższych i Nauki z dnia 7 sierpnia 1950 roku w Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie utworzono Wydział Rolniczy oraz 2 inne wydziały -: Mleczarski i Zootechniczny. Drugiego października odbywa się uroczysta inauguracja roku akademickiego 1950/1951. Wydział Rolniczy rozpoczął pracę, mając ok. 1000 studentów, w tym 450 nowo przyjętych. W pierwszym roku działania władze wydziału są ukierunkowane przede wszystkim na zorganizowanie i utworzenie wszystkich katedr i zakładów niezbędnych do prowadzenia normalnej pracy dydaktycznej i badawczej. Rozporządzeniem Ministra Szkół Wyższych i Nauki z dnia 27 listopada 1950 roku na Wydziale Rolniczym utworzono następujące katedry: Zespołową katedrę chemii, Zespołową katedrę fizyki, Zespołową katedrę botaniki, Katedrę gleboznawstwa, Katedrę chemii rolnej i nawożenia, Zespołową katedrę ogólnej uprawy roli i roślin, Zespołową katedrę szczegółowej uprawy i ho­dowli roślin, Katedrę ochrony roślin, Katedrę ogrodnictwa, Katedrę maszynoznawstwa rolniczego, Zespołową katedrę ekonomiki socjalistycznych przedsiębiorstw rolnych, Katedrę ekonomii politycznej, Katedrę polityki agrarnej.

Równolegle z nauczaniem tysięcznej rzeszy studentów i podjęciem badań naukowych prowadzone są remonty i adaptacja budynków przeznaczonych dla Wydziału Rolniczego. Studenci, oprócz normalnych zajęć dydaktycznych, włączali się w budowę swej uczelni, pomagając w rozbiórce zniszczonych bloków oraz w budowie pierwszych akademików (obecnie DS-1 i DS-2). Katedry i zakłady mieściły się w tamtym okresie w 2 lub 3 pokojach, a na cele dydaktyczne adaptowano korytarze. Odczuwano brak pomocniczej kadry naukowej, dlatego na stanowiska młodszych asystentów zatrudniano wyróżniających się studentów III i II roku studiów.

Rozporządzeniem Ministra Szkół Wyższych i Nauki z dnia 23 listopada 1951 roku przemianowno Wydział Rolniczy na Wydział Rolny i utworzono nowe katedry: fizjologii roślin, uprawy łąk i pastwisk, hodowli roślin i nasiennictwa, meteorologii. statystyki matematycznej oraz za­kład języków obcych.

Na skutek reorganizacji zmienia się struktura wydziału - są likwidowane niektóre katedry i tworzone nowe. Ostatecznie, w dziesiątym roku istnienia Wyższej Szkoły Rolniczej, Wydział Rolniczy (bo taką nazwę przyjmuje ponownie w 1958 r.) obejmuje 16 katedr (w tym 25 zakładów). Były to katedry: Fizjologii Roślin, Uprawy Łąk i Pastwisk, Meteorologii, Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Chemii Ogólnej, Botaniki, Gleboznawstwa, Chemii Rolnej i Nawożenia Roślin, Ochrony Roślin, Ogrodnictwa, Mechanizacji Rolnictwa, Mikrobiologii Rolnej, Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa oraz Ekonomii Politycznej.

Lata sześćdziesiąte charakteryzuje pewna stabilizacja wydziału, a wysiłek zostaje skierowany głównie na wykształcenie własnej kadry naukowej. Już w 1960 roku odbywają się pierwsze obrony prac doktorskich i promocje doktorów, wśród których znajdują się przyszli, tak bardzo zasłużeni dla wydziału i uczelni profesorowie: Teofil Mazur, Kazimierz Majkowski, Stefan Paprocki, Antoni Poczobut, Andrzej Rejowski i Helena Wojciechowska.

W 1969 r. z Katedry Mechanizacji Rolnictwa powstaje Wydział Mechaniczny. Trwa rozwój uczelni, na której przybywa wydziałów politechnicznych, natomiast Wydział Rolniczy ulega przejściowemu osłabieniu. Na początku lat 70. z katedr i zakładów powstaje 6 instytutów: Biologii Roślin, Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa, Uprawy Roli i Roślin, Chemizacji Rolnictwa oraz Ochrony Roślin. W założeniu reorganizacja ta miała sprzyjać integracji mniejszych jednostek - katedr i zakładów, zapewniając bardziej efektywne wykorzystanie kadry i bazy. We wspomnieniach pracowników byłych instytutów opinie są niejednoznaczne, ponieważ niektóre połączenia jednostek były sztuczne i istniały na zasadzie „kohabitacji".

Lata 70. były dla Wydziału Rolniczego korzystne. Powstaje nowy budynek - duży, lecz architektonicznie nieciekawy blok 40, w którym 5 katedr znajduje zadowalające warunki dla swej działalności. Jednocześnie zwolnione przez te jednostki pomieszczenia w blokach 38, 39 i 19 zostają zaadaptowane przez inne, rozwijające się katedry i zakłady.

W latach 80. Wydział Rolniczy, podobnie jak większość pozostałych wydziałów ART, powraca do poprzedniej, sprawdzonej przez wiele lat, struktury organizacyjnej, tworząc samodzielne katedry i zakłady. Dawną strukturę zachowuje jedynie Instytut Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa.

Zasadnicze zmiany następują w latach 90. Na kierunku rolnictwo zostają wprowadzone nowe specjalności. Zwiększa się zainteresowanie ekologią, ochroną i kształtowaniem środowiska, biotechnologią itp. Zostają podjęte pierwsze rozmowy na temat powstania uniwersytetu, który, na wzór uniwersytetów amerykańskich lub niektórych zachodnioeuropejskich, będzie łączył nauki humanistyczne, biologiczne, rolnicze i politechniczne.

W 1995 r. Instytut Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa, w połączeniu z innymi jednostkami uczelnianymi, tworzy Wydział Zarządzania, a w czerwcu 1997 r. zostaje powołany dziesiąty wydział Akademii Rolniczo-Technicznej - Wydział Biologii, w którego skład wchodzą dwie znaczące kadrowo i naukowo katedry z Wydziału Rolniczego - Botaniki oraz Fizjologii i Biochemii Roślin. Od 1 września 1997 r. następuje zmiana nazwy Wydziału Rolniczego na Wydział Rolnictwa i Kształtowania Środowiska. Nowa nazwa obrazuje zmiany zachodzące w profilu badawczo-naukowym, odpowiadające przemianom w kraju i w rolnictwie. Od 1 września 1999 r. Wydział wchodzi w skład nowopowstałego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Od 1 września 2000 r. Wydział funkcjonuje pod nazwą Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa.

1 stycznia 1996 roku na Wydziale Rolniczym powołano Zaoczne Studium Doktoranckie, a 1 października 1997 roku Dzienne Studia Doktoranckie. Pierwszym kierownikiem tych jednostek została prof. Zofia Benedycka. Obecnie Wydział prowadzi stacjonarne studia doktoranckie z zakresu 2 dyscyplin naukowych - agronomii oraz ochrony i kształtowania środowiska.

Przełom wieku to duże zmiany w ofercie dydaktycznej. W 1997 roku utworzono kierunek ochrona środowiska, w 1998 – ogrodnictwo, w 2000 - architektura krajobrazu, a w 2001 - zarządzanie i inżynieria produkcji. Rozwój naukowy kadry w nowych specjalnościach sprawia, iż w 2004 roku Wydział uzyskuje uprawnienia akademickie z dyscypliny kształtowanie środowiska. W roku 2011 utworzono kierunek leśnictwo, a 2015 roku kierunek odnawialne źródła energii (studia II stopnia). Najnowszą ofertę dydaktyczną stanowi od 2020 roku kierunek chemia (6-semestralne licencjackie studia pierwszego stopnia).

Od 2015 roku w nowej strukturze organizacyjnej Wydziału znalazły się: Katedra Agroekosystemów, Katedra Agrotechnologii, Zarządzania Produkcją Rolniczą i Agrobiznesu, Katedra Architektury Krajobrazu, Katedra Chemii, Katedra Chemii Rolnej i Ochrony Środowiska, Katedra Chemii Środowiska, Katedra Entomologii, Fitopatologii i Diagnostyki Molekularnej, Katedra Gleboznawstwa i Rekultywacji Gruntów, Katedra Gospodarki Wodnej, Klimatologii i Kształtowania Środowiska, Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Katedra Leśnictwa i Ekologii Lasu, Katedra Łąkarstwa i Urządzania Terenów Zieleni, Katedra Mikrobiologii, Katedra Ogrodnictwa, Ośrodek Dydaktyczno-Doświadczalny.

Baza naukowo-doświadczalna to liczne laboratoria katedralne, zakłady i stacje doświadczalne (ZPD Bałcyny, SDB Łężany, ZDD Tomaszkowo, SDB Bałdy, Ogród Doświadczalny z kolekcją roślin i hala wegetacyjna w Kortowie oddana do użytku w 2007 roku). Pracownicy realizują prace naukowe w ramach tematów statutowych, a także projektów finansowanych z różnych źródeł krajowych i w coraz większej skali z funduszy Unii Europejskiej. W ocenie parametrycznej jednostek naukowych Wydział aktualnie zakwalifikowany jest do  kategorii A.

Z dniem 1 stycznia 2021 roku Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa zmienił nazwę na Wydział Rolnictwa i Leśnictwa. Nastąpiły zmiany w strukturze organizacyjnej. Wydział tworzą: Katedra Agroekosystemów i Ogrodnictwa; Katedra Agrotechnologii i Agrobiznesu; Katedra Architektury Krajobrazu; Katedra Chemii; Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej; Katedra Entomologii, Fitopatologii i Diagnostyki Molekularnej; Katedra Genetyki, Hodowli Roślin i Inżynierii Biosurowców; Katedra Gleboznawstwa i Mikrobiologii; Katedra Gospodarki Wodnej i Klimatologii; Katedra Leśnictwa i Ekologii Lasu; Ośrodek Dydaktyczno-Doświadczalny.