Katedra Gleboznawstwa i Mikrobiologii.  Z dniem 1 stycznia 2021 roku na podstawie Zarządzenia Nr 103/2020 Rektora Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie z dnia 9 grudnia 2020 roku została utworzona Katedra Gleboznawstwa i Mikrobiologii na bazie zlikwidowanych katedr: Katedry Mikrobiologii oraz Katedry Gleboznawstwa i Rekultywacji Gruntów. Kierownikiem katedry została prof. dr hab. Jadwiga Wyszkowska. Katedra prowadzi zajęcia dydaktyczne z zakresu mikrobiologii środowiskowej, rolniczej i leśnej, mikrobiologicznej deterioracji oraz gleboznawstwa i geologii.  Proces dydaktyczny powiązany jest z badaniami naukowymi. Dotyczą one szeroko pojętej nauki o glebie i środowisku przyrodniczym. W okresie od 2021 r. do 2024 r. w katedrze utworzono 7 stanowisk profesora uczelni, a 2  osoby uzyskały stopiń naukowy doktora habilitowanego. Uniwersytet Stanforda (USA) W 2021 r., 2022 r. i 2023 r. zaliczył prof. dr hab. Jadwigę Wyszkowską do grona 2% najlepszych naukowców na świecie.

Katedra Mikrobiologii (1952 – 2020)

Historia Katedry Mikrobiologii rozpoczyna się w 1952 r., kiedy to mgr Jan Buśko rozpoczął badania z zakresu mikrobiologii rolnej w Katedrze Mikrobiologii na Wydziale Mleczarskim. W 1955 r., po zatrudnieniu dr Jadwigi Strzemskiej, zakres prac został rozszerzony. W 1957 r. w ramach tej katedry powstał Zakład Mikrobiologii Rolnej, w którym kierownictwo powierzono doc. dr Jadwidze Strzemskiej. W 1959 r. Katedrę Mikrobiologii na Wydziale Mleczarskim przemianowano na Katedrę Mikrobiologii Technicznej, a na Wydziale Rolniczym utworzono Zakład Mikrobiologii Rolnej, który w 1961 r. przekształcono w Katedrę Mikrobiologii Rolnej. W katedrze zatrudnionych było wówczas 5 osób, w tym 3 pracowników naukowo-dydaktycznych oraz 2 technicznych. W 1970 r. w ramach reorganizacji uczelni, Katedra Mikrobiologii Rolnej weszła w skład Instytutu Hodowli Roślin i Nasiennictwa, jako jeden z zakładów tego instytutu, a doc. dr Jadwiga Strzemska (od 1971 r. profesor tytularny) została wicedyrektorem Instytutu ds. dydaktycznych. W 1978 r. nastąpiła kolejna reorganizacja, związana z przejściem na emeryturę prof. dr Jadwigi Strzemskiej, i Zakład Mikrobiologii Rolnej przekształcono w Zespół Naukowo-Dydaktyczny Katedry Ogólnej Uprawy Roli i Roślin. 1 września 1988 r., wraz z zatrudnieniem doc. dr. hab. Jana Kucharskiego, reaktywowano samodzielny Zakład Mikrobiologii Rolnej, który 1 listopada 1993 r. przekształcono w Katedrę Mikrobiologii Rolnej, a 1 stycznia 1997 r. w Katedrę Mikrobiologii, która istnieje do chwili obecnej.

Do 1978 r. kierownikiem Zakładu/Katedry była prof. dr Jadwiga Strzemska. W latach 1978-1988 opiekę nad Zespołem Naukowo-Dydaktycznym sprawował kierownik Katedry Ogólnej Uprawy Roli i Roślin prof. dr hab. Michał Skrodzki, od 1988 r. do 2009 r. kierownikiem zakładu/katedry był prof. dr hab. dr h.c. Jan Kucharski (dziekan wydziału 1997-2005). Od 1. stycznia 2010 r. do 31.12.2020 r. kierownikiem katedry była prof. dr hab. Jadwiga Wyszkowska.

Po roku 1988 działalność naukowa i dydaktyczna została zintensyfikowana, o czym dowodzą przypadające na ten okres następujące fakty: kierowanie 15 grantami finansowanymi ze źródeł zewnętrznych, wykonawstwo w kolejnych 5 grantach, realizacja 16 tematów badawczych w ramach działalności statutowej, opublikowanie 301 oryginalnych prac twórczych, aktywny udział w 55 krajowych konferencjach naukowych i 23 konferencjach międzynarodowych,  2 tytuły naukowe profesora, 4 habilitacje, 18 doktoratów, 247 prac magisterskich i 236 prac inżynierskich.

Katedra Gleboznawstwa i Rekultywacji Gruntów (1950-2020)

Katedra Gleboznawstwa powstała w 1950 roku jako samodzielna jednostka organizacyjna w Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie. Jej organizatorem i pierwszym kierownikiem był prof. dr Hjalmar Uggla. W latach pięćdziesiątych w Katedrze pracowali także doc. dr Jan Lazar, służbowo oddelegowany na Politechnikę Szczecińską oraz Jan Siuta i Tadeusz Witek, którzy przenieśli się do IUNG w Puławach, gdzie później uzyskali tytuły profesorskie. W roku 1960 w Katedrze było zatrudnionych 9 osób (1 profesor, 2 adiunktów, 1 st. asystent, 3 asystentów i 2 pracowników technicznych).

W wyniku reorganizacji uczelni we wrześniu 1970, Katedra Gleboznawstwa, po połączeniu z Zakładem Przyrodniczych Podstaw Rolnictwa i Zakładem Melioracji Rolnych, została przekształcona w Instytut Gleboznawstwa i Melioracji Rolnych. Nowo utworzony instytut przeniesiono z Wydziału Rolniczego na Wydział Geodezji i Urządzeń Rolnych (obecnie Wydział Geodezji i Gospodarki Przestrzennej). Funkcję dyrektora Instytutu powierzono prof. zw. dr. Hjalmarowi Uggli. We wrześniu 1973 instytut zmienił nazwę na Instytut Gleboznawstwa i Melioracji. Utworzono w nim 2 zakłady: Zakład Gleboznawstwa i Ochrony Gleb (kierownik – prof. zw. dr Hjalmar Uggla) i Zakład Melioracji Rolnych (kierownik – doc. dr hab. Henryk Solarski). Dyrektorem instytutu do 1978 był doc. dr hab. Józef Rytelewski, od 1978 do 1982 – doc. dr hab. Tadeusz Wocławek, a od lutego 1982 instytutem kierował doc. dr hab. Henryk Piaścik.

Po reorganizacji Akademii Rolniczo-Technicznej w 1983, Instytut Gleboznawstwa i Melioracji przekształcono w Katedrę Gleboznawstwa oraz samodzielny Zakład Melioracji Rolnych. Kierownikiem Katedry Gleboznawstwa został doc. dr hab. Henryk Piaścik. W 1985 pracę w Katedrze podjął doc. dr hab. Janusz Gotkiewicz (nominacja na profesora tytularnego – 1991).

W wyniku kolejnej reorganizacji 1 października 1988. Katedra Gleboznawstwa powróciła na Wydział Rolniczy (obecnie Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa). Kierownikiem Katedry został prof. dr hab. Henryk Piaścik (nominacja na profesora tytularnego – 1988 r.). W 1989 r. w ramach Katedry Gleboznawstwa utworzono 2 zakłady: Zakład Siedlisk Glebowych (kierownik – prof. dr hab. Henryk Piaścik) i Zakład Ochrony i Rekultywacji Gleb (kierownik – doc. dr hab. Józef Rytelewski, nominacja na profesora tytularnego – 1990). Zakład zakończył swoją działalność  31.12.1998 r., wraz z odejściem prof. J. Rytelewskiego na emeryturę.

Zakład Ochrony i Rekultywacji Gleb prowadził badania własne i zlecone z zakresu ochrony i rekultywacji gleb, dla potrzeb nauki i gospodarki narodowej. Już w latach 70. ubiegłego wieku zespół badawczy podjął trudną tematykę rekultywacji gleb skażonych szczególnie uciążliwymi substancjami pochodzenia chemicznego: ropą naftową i produktami ropopochodnymi oraz solanką.

W 1997 r. zmieniono nazwę Katedry Gleboznawstwa na Katedrę Gleboznawstwa i Ochrony Gleb. Od 1999 r. Katedra miał strukturę bezzakładową. Od 1.01.2005 do 31.12.2014 kierownikiem katedry był prof. dr hab. Andrzej Łachacz (tytuł naukowy profesora uzyskał w 2009).

Z dniem 1.01.2015 r. Katedra zmieniła nazwę na: Katedra Gleboznawstwa i Rekultywacji Gruntów, funkcję kierownika powierzono dr. hab. inż. Sławomirowi Smólczyńskiemu, którą pełnił do czasu jej likwidacji, tj. do 31.12.2020 r.